Świat oczami Taniguchi Jirō (część 1)

Taniguchi Jirō (1947-2017) był jednym z najbardziej podziwianych mangaków w Europie, słynnym szczególnie we Francji i Włoszech, jego dzieła łączą w sobie zalety zachodnich komiksów i mang. Liryzm i wrażliwość, przepełniające jego rysunki, rzadko spotyka się w dzisiejszych mangach, zorientowanych głównie na akcję. Taniguchi tworzył komiksy o różnorodnej tematyce, jednakże najczęściej przewijającymi się wątkami, które artysta wydawał się cenić najbardziej, są te, które pozwalały mu oddać szczegóły otaczającej przyrody i ulotne codzienne chwile z życia Japończyków. Tytuły z dorobku tego artysty odsłaniają przed nami Japonię, jakiej nie znaliśmy. Świat, jaki przedstawia laureat licznych nagród komiksowych czasem przeraża, czasem wzrusza, ale na pewno wywiera na czytelniku silne wrażenie i na długo pozostają w pamięci. W swych pracach Taniguchi przedstawia różne punkty widzenia i często stosuje widoki z lotu ptaka, przypominające perspektywę stosowaną w drzeworytach.

Odległa dzielnica (K - 151430) – została nagrodzona za najlepszy scenariusz nagrodą – Alph`Art w 2003 roku. Co byście zrobili, gdyby dane wam było spojrzeć w lustro czasu i na powrót ujrzeć swoją młodość? Czy posiadając wiedzę o nadchodzących wydarzeniach chcielibyście zmienić własne dzieciństwo? Przed takimi pytaniami staje główny bohater, który podczas modlitwy nad grobem matki niespodziewanie przenosi się w czasie, by jako czternastolatek znów przeżyć chwile ze swojego dzieciństwa, tym razem jednak z wiedzą dorosłego i pamięcią o tamtym okresie.

Idący człowiek (K - 170594) – Nominowany w 2007 roku do Nagrody Eisnera, jest uznawany za jedno z najważniejszych dzieł Jirō Taniguchi. Jerzy Szyłak w swojej książce Coś więcej, czegoś mniej tak opisuje Idącego Człowieka: „Czasem Taniguchi podkreśla poetyckość chwili, prezentując coś niezwykłego, na przykład cień jaskółki przesuwający się po twarzy bohatera o wschodzie słońca. Częściej jednak poetyckość odkrywa w tym, co było zwyczajne, póki rysownik nie zwrócił na to uwagi: w spojrzeniu na świat przez stłuczone okulary, w uśmiechu starszej pani, w ufności, z jaką mała dziewczynka głaszcze po głowie obcego psa, lub w dywanie z opadających kwiatów pod drzewem wiśni.”

Ratownik (K - 151522) – nominowany do nagrody Eisnera w 2009 roku. Shiga – alpinista, od dłuższego czasu wiedzie spokojne życie w górach. Po otrzymaniu informacji o zaginięciu córki zmarłego przyjaciela, udaje się do Tokio, aby odnaleźć dziewczynę. Komiks ten to dobrze napisany kryminał, przesiąknięty klasycznym klimatem Noir, w którym jednak zamiast szybkiej akcji, strzelanin i pościgów, dużą rolę odgrywają rozmowy z napotkanymi ludźmi oraz mroki metropolii. Tam, w Shibuya, bohater przekonuje się, że miasto często bywa bardziej zdradzieckie, niż góry, a natura ludzka potrafi pokazać swe mroczne oblicze.

Wędrowiec z tundry (K - 151603) – nominowany do nagrody Eisnera w 2008 roku. To zbiór sześciu nowel graficznych, których bohaterowie mierząc się z dziką naturą, lepiej poznają samych siebie. Wśród nich znajdują się opowiadania inspirowane twórczością Jacka Londona, opisujące eksplorację morskich głębin czy losy twórcy komiksowego.

Podniebny orzeł (K - 157090) – w 2010 roku nominowany do „Japan Expo Awards” w kategorii seinen (dla dorosłych). Nie jest typowa opowieść o Indianach i Kowbojach, historia miesza się tu z fikcją, a bohaterowie uczestniczą w wydarzeniach, które faktycznie miały miejsce. Mowa o okresie, w którym rząd amerykański postanawia siłą przejąć od Indian zasobne w złoto Góry Czarne, świętą ziemię rdzennych mieszkańców. Autor pokazał beznadziejną walkę Indian, ich odwagę i determinację z jednej strony oraz obłudę białych Amerykanów z ich ogromną przewagę technologiczną i liczebną z drugiej. Znany nam wynik tej rozgrywki, powodują, że cały komiks ma bardzo smutną wymowę i zmusza do przemyśleń nie tylko na temat dawnej historii ludzkich podbojów, ale także naszego postępowania.

Zoo zimą (K - 157142) – Komiks opowiada o ciężkim życiu mangaki, to przejmująca historia młodego rysownika, stawiającego pierwsze kroki w dorosłym życiu. Dzięki Taniguchi poznajemy ten zawód od poważniejszej strony.

Tekst i zdjęcia: JR