Wielkopolskie tradycje i obyczaje rodzinne
Nowa pozycja „Wielkopolskich Zeszytów Folkloru” traktuje o najważniejszych momentach naszego życia i towarzyszącym im praktykach podkreślających ich wyjątkowość. Autor – Witold Przewoźny, etnolog, pracownik Muzeum Etnograficznego w Poznaniu – w przystępny sposób opisuje zwyczaje i obrzędy ściśle związane z najbardziej istotnymi etapami rodzinnej egzystencji, od narodzin do śmierci, osadzone głęboko w wielkopolskiej tradycji. Praktykowane od wieków, stanowią ważną część naszego kulturowego dziedzictwa.
Wspólnota tworzona przez rodzinę zawsze była jedną z najwyżej cenionych wartości, między innymi dlatego wymagała szczególnej pielęgnacji. Wokół niej został powołany do życia krąg zabiegów o symbolicznym znaczeniu, chroniących i podtrzymujących jej trwanie.
(…) W świętowaniu rodzinnym w sposób szczególny oznaczony jest cykl życia człowieka: od narodzin przez niemowlęctwo, dzieciństwo, młodość, dorastanie i samodzielność, małżeństwo, po starość i kres. Każdy z tych etapów wyznaczany był czasem granicznym, którego przekroczenie wymagało silnego akcentu – kulturowego wyróżnienia, które miało gwarantować bezpiecznie przejście w nową rzeczywistość. (…) Obrzędy rodzinne wiązały się z przełomowymi etapami ludzkiego życia, pomagając w przeprowadzeniu człowieka z jednego stanu jego społecznej kondycji w inny. Rytuały o charakterze społecznym przeplatały się z praktykami magicznymi, które miały zapewnić ochronę przed złymi mocami, zdrowie i powodzenie w życiu, a w przypadku śmierci bezpieczne przejście zmarłego do innego świata.
(…) Nie ma świąt spędzanych indywidualnie, a gdy okoliczności losu sprawiają, że trzeba je przeżyć w samotności wzbudza to smutek i współczucie. Te wyjątkowe dni są bowiem rodzajem zbiorowej terapii, rozładowującej skutki monotonii życia codziennego i jednym z najważniejszych, szczególnie spektakularnych elementów kultury. (W. Przewoźny)
