Zabawowe formy taneczne i zabawy taneczne

Formy te posiadają najliczniejszych przedstawicieli i reprezentantów. Formy tzw. „zabawowych tańców” występują pod różnymi nazwami. Cechuje je też duża wariabilność muzyczno-ruchowa i związek z pieśnią. Ich strona taneczna opiera się na różnorodności kroków i różnych form ruchowych oraz gestach. Opierają się one na krokach biegu, chodu, podskokach, półobrotach i obrotach wykonywanych parami opartych na krokach: polki, szocza lub walcerka, skokach, podskokach i przytupach, różnie ze sobą łączonych i wykonywanych – parami w różnych tempach i metrum. Są to takie tańce jak np. koza, lelija, gołąbek, kloskany, brzuchaty, dupnik, zwany też trykanym, kłaniany, klepany, tupacz, chłopiec (z Gołuchowa), tolija (okolice Kalisza), kukułka (z Kcyni), przepiórka wraz z jej wariantami, puszczany, różne formy zmiennych – zwane często wekslem.

Ciekawą rozbudowaną formą tańca puszczanego z okolic Szamotuł jest taniec zwany poniewieranym, albo nadreńczykiem (tańczony wyłącznie przez młodych), który można zaliczyć również do grupy tańców różnych. Polega on na odchodzeniu od siebie i powrocie i wspólnych charakterystycznych obrotach w parze wykonywanych w szybkim, narastającym tempie. Kończy się kilkoma szybkimi obrotami („krokanymi”) „na wiatroka”.